Organik tarım yapan çiftçiler, taze marullarını, kokulu domateslerini, mis çileklerini artık adrese teslim yetiştiriyor. Tüketici hangi sebze meyveden ne kadar istediğine dair çiftçiye bir e-mail atıyor. Çiftçi bu e-maile göre tarladan mahsulü topluyor, karton kutuya koyuyor ve kargoya veriyor. Ertesi gün ya da iki gün sonra sebze dolu koli e-mail sahibinin kapısında oluyor. 13-05-2012 ZAMAN
Pınar Hanım, Aydın Nazilli’de yaşıyor. İstanbul’un yoğunluğundan ve iş stresinden kaçıp buraya, çiftçilik yapmak için yerleşmiş. Aynur Hanım ise İstanbul’da Beylikdüzü’nde yaşıyor. İki küçük çocuğu ve yoğun tempolu bir işi var. Çocuklarına hormonsuz doğal sebze meyve yedirmek istiyor. Pınar Hanım’ı bu isteği sayesinde bulmuş. Pınar Hanım’ın böyle çok sayıda müşterisi/müdavimi var. Onlara her cumartesi o haftaki mahsulüne dair bilgi gönderiyor: Bakla az az çıkmaya başladı, yettiği kadar yollayacağım; sakız enginarı kesmeye bu hafta başlıyoruz; soğan az da olsa var, zeytinyağı ile kavurabilirsiniz; dolmalık biber ilk mahsul… Sanal manav müşterileri, bu listeye göre sipariş veriyor. Yani hangisinden ne kadar alacağını e-mail atıyor. Ücreti de internetten havale ediyor. Ertesi gün ya da iki gün sonra sebze dolu koli kapıya geliyor.
Sanal manavlara özellikle yoğun tempolu işlerde çalışanlar ve organik ürün tüketmek isteyenler rağbet ediyor. Ürünlerin adrese teslim gelmesi ilginin giderek artmasına sebep oluyor. Pınar Kaftancıoğlu’nun internet üzerinden satışları da böyle yayılmış. Pınar Hanım aslında çiftçiliğe kendisine yetecek kadar üretim yapmak için başlamış. Mahsul fazlasını İstanbul’daki arkadaşlarına gönderirmiş. Ürünler arttıkça gönderdiği arkadaş sayısı da artmış. Sonra arkadaşları bu gönderimlerini ücret karşılığı mutat yapmasını teklif etmiş. Alan bir başkasına tavsiye etmiş, derken Pınar Hanım’ın yetiştirdiği sebze ve meyveler İstanbul’da plazalarda çalışanların mutfaklarını şenlendirmiş. Şimdi e-mail listesindeki herkese Nazilli’deki tarlalarda büyümekte olan sebze ve meyvelere dair haber bülteni geçiyor.
‘Organik kutu, eve koli’ gibi isimlerle satış yapan sanal manavlara çalışan kadınlar büyük ilgi gösteriyor.
Organik tarım yapan çiftçilerin birçoğu artık sadece ekolojik pazarlarda satış yapmıyor. Kurdukları internet siteleri sayesinde isteyen herkese sebze ve meyvelerini kargoyla gönderiyor. Yıllardır Afyon Başmakcı’da organik tarım yapan Sultan Ersöz, İzmir ve İstanbul’daki ekolojik pazarların yanı sıra kargoyla da satış yaptıklarını söylüyor. Telefon ya da e-maille gelen siparişleri kargoyla eve teslim ediyorlar. Turkcell ve Zorlu Grup gibi büyük şirketlerin üst düzey yöneticilerine böyle sebze-meyve kolileri gönderiyorlar. Hatta sanal manava talep bu hızla artarsa pazarlarda satacak ürünleri kalmayabilir.
Ekolojik tarım yapan çiftçiler Pınar Kaftancıoğlu gibi direkt kendi sitesinden (www.ipekhaniminciftligi.com) satış yapabildiği gibi, birçok çiftçiden ürün alan sanal manavlar üzerinden de satış yapabiliyor. Organik kutu, eve koli adlarıyla satış yapan bu sanal manav siteleri Türkiye’nin dört bir tarafından sebze-meyve, bal, yoğurt gibi doğal ürünleri topluyor ve tüketiciyle buluşturuyor. Yeni nesil, sebze-meyveyi seçerek değil tıklayarak alıyor.