KADINLAR MI DAHA ÇOK OKUYOR ERKEKLER Mİ?

“Kadınlar erkeklerden daha fazla okuyor.” Yayıncılar arasında yaygın olan bu düşünceyi kanıtlayan henüz dört başı mamur bir araştırma yok ama yazarların, yayınevlerinin ve kitap satanların genel kanaati bu yönde. Kadın okurlar popüler romanları, kişisel gelişim ve çocuk kitaplarını daha çok tercih ediyor. Satış rakamları öyle gösteriyor. Siyasi kitaplarda ise erkek egemenliği sözkonusu. Fakat İskender Pala, Elif Şafak ve Orhan Pamuk gibi yazarların çok satan romanları (popüler edebi kitaplar) bu başarıyı kadın okurlara borçlu. Zaten Elif Şafak, “Evet, roman okurlarının çoğunun kadın olduğunu düşünüyorum.” diyor. Okurları arasında kadınların daha çok olduğunu söyleyen İskender Pala, bunun sebebini şöyle açıklıyor: “Yazdığım konularla alakalı. Aşk, sevgi, gülümseme, dostluk, yakınlık gibi kadın ruhuna daha cazip gelen konuları yazdığım için okuyucularımın yüzde 70’i kadın. Seminerlerime gelenler de aynı şekilde.” Orhan Pamuk’un ise Masumiyet Müzesi romanını daha çok kadınlar satın almış. Belli ki ismi ve konusu kadınların daha çok ilgisini çekmiş. İletişim Yayınları’nın satış oranlarına bakılırsa Pamuk’un diğer kitapları için kadın-erkek oranı eşit. Can Yayınları’nın ise okurlarının yüzde 60’ı kadın. Bu ciddi bir oran ve birçok yayınevi için durum aynı. Şule Yayınları’nın sahibi yazar Ali Ural, “Olur da bir gün kadınlar kitap almayı durdurursa birçok yayınevi batar.” diyor.

Kadınlar, edebiyatı güncel sığlıktan kurtulma aracı olarak görüyor

Edebi ve popüler kitaplara yoğun ilgi gösteren kadınlar siyasi kitapları pek tercih etmiyor. Mesela Şamil Tayyar’ın son kitabı “Çelik Çekirdek”i satın alanların yüzde 70’i erkek, yüzde 30’u kadın. İmza günlerinde sık sık okurla bir araya gelen popüler siyasi kitap yazarı Mehmet Altan, ilginç okur profilleriyle karşılaştığını söylüyor. Ona göre erkeklerin aksine günümüz kadınları hızla derinleşiyor ve nitelikli hale geliyor. Altan, “Türkiye sosyolojik bir değişimden geçiyor. Kadın, edebiyatı güncel sığlığın dışında derinleşme aracı olarak görüyor.” diyor.

Kadınlar için kitap tüketim nesnesi mi?

Ömer Erdem (Şair):Kadın okurların sayıca fazla olduğunu ben de kabul ediyorum. Bu durumun pek çok sebebi olabilir ancak öncelikle toplumsal değişimle paralellikler taşıdığını unutmamak gerekiyor. Kitabın bir değişim kaynağı olarak seçilmesi bu bakımdan önemli. Ve eğer, ana eksen bu yönde ise uzun vadede umutlu olmak da gerekiyor. Diğer yandan, popüler kültürle ilgili görüyorum meseleyi. Kadın, hayatın sahibi ve kurucu öznesi olarak, kültürel açılımlara daha duyarlı gözüküyor. Bu kaçınılmaz; çünkü hayatın böylesi kanunları var. Yazarlar tarafından baktığımızda, okurlara nazaran daha az masum olan bir görüntü var maalesef. Kadınlardaki değişim isteğini bir tüketim alışkanlığına dönüştürmekten kurtarmak biraz da kültür adamlarının sorumluluğu. Hatta görevi. Bugün sosyolojik değer taşıyan seçiş, asıl ontolojik değere büründüğünde nasıl bir manzara ile karşılaşacağız? Düşünmek gerekir. Özellikle yazarların düşünmesi lazım. Ebedi terk mi, birlikte var olma mı?

Erkekler satın alıyor, kadınlar okuyor

Timaş Yayınları, geçtiğimiz yıl 18 ilde 2 bin okur üzerinde bir araştırma yaptırmış. Bu araştırmaya göre genel olarak erkek okurun oranı yüzde 59 iken kadın okurun oranı yüzde 41. Timaş Yayınları Genel Müdürü Osman Okçu, okur olmakla kitap satın almak arasındaki farka dikkat çekerek, “Kadınlar aldıkları kitapları okuyor. Erkekler ise okuma hevesiyle aldıkları kitabı okumayabiliyor veya kısmi okuyor. Özellikle fuarlarda okuyucuyla yaptığım görüşmelerde bunu fark ediyorum. Kadınlar aldığı kitabı okuyor.” diyor. Elif Şafak, kadınların okuduğu kitabı ve yazarı sahiplendiğini söylüyor. Şafak, “Bence bir kitap Türkiye’de başarılı olabiliyorsa, geniş kitlelere yayılabiliyorsa ağırlıklı olarak bunu kadın okurlara borçluyuz. Üstelik kadınlar babalarına, kocalarına, erkek arkadaşlarına, kuzenlerine de veriyorlar aynı kitabı. Yani kadınlar çok okumakla kalmıyor, aynı zamanda etraflarına da okutuyorlar. Etrafındaki erkeklere.” diyor.

Osman Okçu, kadınların kitaplara internet ve televizyondan daha çok güvendiğini düşünüyor. Bunun için psikoloji, aile ilişkileri ve çocuk eğitimi kitaplarını satın alanların büyük bir çoğunluğu kadınlar. Zaten Okçu’ya göre kadınlar kitap almayı bırakırsa ekonomik olarak yayın piyasası yüzde 40 küçülür.