Deprem korkusu ve durup dururken yıkılan beton binalar, insanları beton yapılardan ve şehirden uzaklaştırıyor. Şimdi yazlıklar, oteller ve evler ahşaptan yapılıyor. Hem daha güvenilir hem de daha huzurlu diye. Türkiye ise son 50 yılda unuttuğu ahşabı yeni yeni hatırlamaya başladı. ZAMAN / 19 MAYIS 2007
Dünyanın ve Türkiyenin en ünlü mimarları ahşap evlerde oturuyor. Güneye ve Egeye ahşap oteller yapılıyor. İnsanlar yazlık için ahşabı tercih ediyor. Türkiyeye yerleşen yabancılar ise ahşap evler yaptırıyor. Türkiye, unuttuğu ahşabı yeniden hatırlıyor. Ama buna rağmen ahşapla ilgili kolay kolay yıkılamayacak önyargılarımız var. Kışın soğuk, yazın sıcak tutacağı, yağmurda nem alacağı ve çabuk yıkılacağı, ahşabın bakımının zor olacağı ve en düşündürücüsü de yangın tehlikesi. Fakat dünyada gelişen teknoloji sayesinde bunlar tamamen engellenmiş. Zaten ahşap evler sanıldığı gibi değil, bilakis sıcak ve soğuğa karşı diğer yapılara göre daha korunaklı ve daha dayanıklı. 700 yıldır ayakta kalan ve dünyanın ilk en büyük ahşap yapısı olan Büyükada Rum yetimhanesi ve Anadoluda sayısız depreme tanıklık etmiş 100 yılı geçmiş ahşap yapılar, ahşabın sağlamlığının kanıtı. Yangın ise artık sanıldığı kadar tehlikeli değil. İşte bu yüzden Amerikada konutların yüzde 92si ahşap. Hatta Türkiye gibi deprem bölgesi olan Kansasta konutların yüzde 98i ahşap. Bu rakam taş yapıların yaygın olduğu Avrupada yüzde 60. Depreme karşı en son teknolojiyi üreten ve en güvenilir yapılarıyla bilinen Japonya, depreme en dayanıklı malzemenin ahşap olduğunu söylüyor. Ve hatta Osmanlı ahşap yapılarının en güvenilir yapı olduğunu açıklıyor. Türkiyede son 50 yılda neredeyse tamamen unutulan ahşap yapılar, dünyadaki bu durumun etkisiyle son yıllarda kendini göstermeye başlasa da, bunun için yeterli altyapı yok. Mesela üniversitelerde ahşapla ilgili eğitim verilmiyor. Ahşap fabrikaları az sayıda. Türkiyenin ve Ortadoğunun en büyük ahşap fabrikasına sahip Fin Ahşap yöneticisi Ramiz Aydın, kapasitelerinin çok az kısmını kullandıklarını söylüyor. Bunun sebebi ise insanların ahşaba karşı önyargıları. Oysa dünyada özellikle Amerikada ve Avrupada havuz, spor salonu, kütüphane, konser salonu gibi büyük yapılarda ahşap çatılar kullanılıyor. Hem daha hafif hem daha dayanıklı hem de yangına karşı daha güvenilir diye! Amerikada 6-7 katlı binaların, alışveriş merkezlerinin temeline beton atılıyor, üst katları ahşaptan yapılıyor. Mimarlar geleceğe damgasını vuracak yapılarını ahşaptan yapıyor. Ülkemizde ise anlayış, Evim sağlam (!) beton olsun, yazlığım egzotik ahşap olsun. şeklinde. Daha huzurlu bir tatil geçirmek isteyenler ahşap yazlıklarda ve otellerde kalıyor. Çünkü içinde demir, çelik gibi elektrik ve radyasyonu çeken metaller, beton gibi kimyasallar olmadığı için ahşabın insanı rahatlattığı söyleniyor. Üstelik ahşap evler çok kısa zamanda yapılabiliyor. 30-60 günde hazırlanabiliyor. Huzuru ve sessizliği vaat eden ahşap evler beton evlere göre daha dayanıklı ve daha sağlam. İşte bizler bunu göz ardı ediyoruz.
Ahşabın avantajları
* Ahşap yapılar, beton yapılara göre yüzde 70 daha hızlı inşa ediliyor. 30 ila 60 günde monte edilebiliyor.
* Metrekaresine göre 15 bin ile 130 bin YTL arasında fiyatları değişiyor. Talep arttıkça fiyatlar da düşüyor/düşecek.
* İsteğe göre kalorifer sistemi, doğalgaz döşeyebiliyorlar.
* Haşerelere karşı insan sağlığına zarar vermeyen kimyasallarla korunuyor. Evlerin ömrü 80 ile 150 yıla kadar çıkabiliyor.
* Betonarme binalarda ise bu süre en fazla 50 yıl. Zira bir süre sonra beton binalarda karbonatlaşma başlıyor, içindeki demir çürüyor.
* Yangın tehlikesine karşı özel koruma sistemi var. Üstelik cilalar ve boyalar sayesinde yanma özelliği minimuma indiriliyor.
* Dünya çevre örgütü GreenPeace bilinçli kesimlerle (çünkü her kesilen ağaç için daha fazla ağaç dikiliyor) ormanların yenilendiğini/gençleştiğini söylüyor.
* Yapılan araştırmalar demire ve çeliğe oranla ahşabın yangına daha uzun süre dayanıklı olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Nurgün Erdin, yangının ilk dakikalarında ısınan demir ve çeliğin esnediğini ve ağırlığı taşıyamaz hale gelip çöktüğünü, ağacın iyice yanmadıkça çökmeyeceğini söylüyor. Erdin, çelik bir çatının 15 dakika içinde çökebilecekken ahşap çatının ortalama 1 saat ayakta kalabildiğini anlatıyor. İşte bu yüzden batıda büyük statların, kütüphanelerin, meclis binaların, konser salonlarının çatısı ahşaptan inşa edilmiştir.